Biopsja aspiracyjna cienkoigłową tarczy (BCI), w języku angielskim fine needle biopsy (FNB) jest obok badania USG tarczycy podstawową metodą diagnostyczną zmian ogniskowych gruczołu. Pomimo względnej prostoty zabiegu w jego trakcie lub po jego zakończeniu wystąpić mogą powikłania, z których jeden rodzaj, tj. powikłania krwotoczne, omówione są w niniejszym artykule.
Powikłania krwotoczne obejmują krwawienia i wtórnie do nich krwiaki. Krwawienia mogą wystąpić albo do właściwej zmiany ogniskowej albo do tkanek otaczających. Naturalnie występujące czynniki, które przyczyniają się ryzyka krwawień w trakcie BCI to bogate unaczynienie tarczycy, a w szczególności niektórych rodzajów guzków, obecność wewnątrzguzkowych przetok naczyniowych, neoangiogeneza, cienkie ścianki żył wewnątrzgruczołowych, zmniejszenie ciśnienia wewnątrz guzka tarczycy po aspiracji. W przypadku występowania zaburzeń krzepnięcia lub nadciśnienia tętniczego ryzyko krwawienia będzie jeszcze wyższe. Ryzyko rośnie oczywiście także w przypadku przyjmowania przez pacjenta aspiryny, pochodnych kumaryny, heparyny i innych leków obniżających krzepnięcie.
Krwawienie w trakcie BCI może być przyczyną zbyt wczesnego zakończenia procedury, a przez to uzyskania niemiarodajnego wyniku cytologicznego; również z powodu nadmiaru krwi w preparacie.
W przypadku masywnego krwawienia i powstania dużego krwiaka może potencjalnie dojść do ucisku na tchawicę i do zagrożenia życia, co wymagałoby pilnych działań terapeutycznych w postaci intubacji, dekompresji krwiaka i chirurgicznego zaopatrzenia.
Na załączonych skanach przedstawione jest ostre krwawienie do guzka tarczycy w trakcie biopsji. Widoczny jest strumień krwawienia, rozprężona część torbielowata guzka oraz osad świeżej krwi na jego dnie.
Typowe i bardzo często występujące a niezagrażajace stany niepożądane cienkoigłowej biopsji aspiracyjnej tarczycy to lokalna bolesność, drobne krwiaki i podbiegnięcia krwawe; rzadziej dysfagia w przypadku nakłucia przełyku, czy kaszel po nakłuciu tchawicy.
Inne poważniejsze potencjalne powikłania BCI tarczycy mogą obejmować duże krwiaki, które opisane zostały wcześniej, a także krwiaki po nakłuciu tętnicy szyjnej lub innych tętnic średniego kalibru, rozwarstwienie tętnicy szyjnej i udar mózgu, tętniaki rzekome po nakłuciu tętnic, reakcje wazowagalne, uszkodzenie nerwu krtaniowego wstecznego, rozsiew nowotworu wzdłuż toru igły, tyreotoksykoza poaspiracyjna, obrzęk ostry lub opóźniony, zakażenie.
W celu optymalnego i bezpiecznego postępowania zaleca się przed dniem zabiegu przeprowadzenie odpowiedniej kwalifikacji do biopsji, dokładną ocenę kliniczną konkretnego pacjenta, ocenę żył na kończynie górnej w razie potrzeby ewentualnej pilnej kaniulacji, zaplanowanie w ramach badania MPUS tarczycy przebiegu zabiegu oraz toru biopsji. W trakcie biopsji zalecany jest z kolei dostęp do wózka reanimacyjnego. Po biopsji empiryczna 30-minutowa obserwacja, a przy wypisie finalna ocena miejsca biopsji w badaniu USG.
Autor: Tomasz Szczepański MD
Zawartość serwisu cedum.pl jest chroniona prawem autorskim.
