Zabiegi medycyny estetycznej, w szczególności w obrębie twarzy, wiążą się z ryzykiem różnorodnych powikłań, zarówno wczesnych, jak i późnych, których obraz sonograficzny będziemy omawiać w poszczególnych artykułach na portalu Cedum. W niniejszym artykule poruszymy temat ziarniniaków.
Otóż ciała i materiały obce implantowane do organizmu żywego, bez względu na ich budowę chemiczną, wywoływać mogą szereg reakcji odczynowych, w tym odległy odczyn tkankowy o typie ziarniniaka. Ziarniniak (ang. granuloma) jest szczególnym, tkankowym odczynem zapalnym, zarówno na czynniki infekcyjne (np. gruźlica, trąd, brucelloza, lymphogranuloma inguinale, grzybice głębokie, również sarkoidoza), jak i inne wspomniane substancje egzogenne. Histologicznie charakteryzuje się naciekiem komórek zapalnych, głównie makrofagów i ich pochodnych; w dalszych etapach dochodzić może do pojawienia się fibroblastów, rozwoju tkanki łącznej, a w końcu do neoangiogenezy i „utkankowienia” ziarniniaka.
W medycynie estetycznej ziarniniaki powstają najczęściej po wypełniaczach z kwasu hialuronowego i kwasu polimlekowego; w chirurgii z kolei na tle niecałkowicie wchłoniętych szwów rozpuszczalnych, np. w okolicy rany po cięciu cesarskim. Ziarniniak tworzy się powoli, a objawy ujawniają się zwykle po kilku miesiącach, a czasem nawet latach od zabiegu. Gdy ziarniniak zlokalizuje się na twarzy, pacjentki skarżą się głównie na wyczuwalną gulkę lub widoczne, nieestetyczne uwypuklenie. W przypadku lokalizacji w powłokach brzucha podają najczęściej uczucie zlokalizowanego kłucia i dyskomfortu.
Rozpoznanie zmiany ogniskowej albo nacieku w obrębie twarzy lub powłok ciała w badaniu USG jest bardzo łatwe, o czym nauczane jest w trakcie Kursu USG skóry i powłok. Różnicowanie ziarniniaka z innymi potencjalnymi zmianami patologicznymi opiera się na następujących cechach. Ziarniniak na tle materiału obcego jest zmianą litą, niepłynną, niechełbocącą, twardą, zwykle o nierównych, acz raczej ostrych zarysach, bez cech stanu zapalnego w sąsiedztwie; dojrzały ziarniniak może posiadać torebkę i być unaczyniony. W przypadku ziarniniaka nieinfekcyjnego nie spodziewamy się obecności lokalnie powiększonych węzłów; w przypadku ziarniniaków w przebiegu chorób zakaźnych lokalnie stwierdzimy odczynowe węzły chłonne. W żadnym z powyższych przypadków nie stwierdzimy lokalnie węzłów o cechach onkologicznych. Rozpoznanie ziarniniaka pozabiegowego należy również powiązać z wykonaną wcześniej konkretną procedurą medyczną i pozostawieniem materiału obcego w lokalizacji odpowiadającej znalezionej w powłokach zmianie ogniskowej. W przypadku ziarniniaków po pozostawieniu szwów w powłokach zwykle udaje się uwidocznić resztki szwów. Tryby obrazowania sonogarficznego, które wykorzystać należy do różnicowania ziarniniaka obejmują tryb B, color-Doppler, MVI, elastografię.
Rozpoznanie ziarniniaka jest ważne, gdyż nie można go zlikwidować poprzez podanie hialuronidazy, a jego leczenie w obrębie twarzy i powłok polega na resekcji; optymalnie przy planowaniu i/lub pod kontrolą USG. Resekcja jest preferowaną metodą leczenia ziarniniaków na tle materiału egzogennego, nie tylko z powodów estetycznych, lecz w szczególności z powodu konieczności postawienia definitywnego rozpoznania histopatologicznego, tj. ostatecznego wykluczenia nowotworu.
Autor: Tomasz Szczepański MD
Dla lekarzy KURS USG SKÓRY I POWŁOK >>>
Gdzie wykonać BADANIE USG SKÓRY I POWŁOK >>>
Zawartość serwisu cedum.pl jest chroniona prawem autorskim.
